Szechina a Wieczna Kobiecość u symbolistów rosyjskich

Title: Szechina a Wieczna Kobiecość u symbolistów rosyjskich
Variant title:
  • Shekhinah vs. Eternal Femininity of Russian symbolists
Source document: Slavica litteraria. 2023, vol. 26, iss. 1, pp. 41-54
Extent
41-54
  • ISSN
    1212-1509 (print)
    2336-4491 (online)
Type: Article
Language
 

Notice: These citations are automatically created and might not follow citation rules properly.

Abstract(s)
Problem obecności Kabały rozumianej jako praźródło zjawiska Wiecznej Kobiecości w symbolizmie rosyjskim nie był, jak dotąd, szerzej analizowany. W artykule autor wskazuje na efekty wpływu Kabały i filozofii Plotyna uwidaczniające się w twórczości poetyckiej Włodzimierza Sołowiowa, Aleksandra Błoka oraz tragedii-misterium Tantal, Wiaczesława Iwanowa. Wskazuje na efekty kiczowe u dwóch pierwszych. Zjawisko Wiecznej Kobiecości autor rozpatruje holistycznie, łącząc kulturowe aspekty interpretacji tekstów literackich z podejściem etyczno-politycznym. Panslawistyczny charakter koncepcji Kościoła Wszechświatowego i Bogoczłowieczeństwa Sołowiowa ocenia pejoratywnie.
The problem of Kabbalah as a pre-source of the phenomenon of Eternal Femininity in Russian Symbolism has not been broadly analyzed so far. In the article, the author points to the effects of Kabbalistic and Plotynian influence, which can be noticed in Vladimir Solovyev's and Alexander Blok's poetic outputs as well as Viacheslav Ivanov's tragedy-mysterium 'Tantalus'. The author points to kitschy effects present in the first two poets' works. He contextualizes the phenomenon of Eternal Femininity holistically, combining cultural aspects of the interpretation of literary texts with the ethical – political approach. He assesses pejoratively the Solovyev's Panslavic character of the concept of the Church of the Universe and God's Humanity.
References
[1] BAIGENT, Michael, LEIGHT, Richard: Świątynia i loża. Tłum. R. Sudół. Warszawa: Książka i Wiedza, 1996.

[2] BACZKOWSKI, Michał: Kontynent europejski w latach 1789–1849. In: Wielka historia świata. Świat w latach 1800–1850. T. 9. Red. A. Chwalba. Kraków: Świat Książki, 2006, s. 255–462.

[3] GORCZYCA, Wojciech: Briusow * Iwanow * Gumilow. Prawdy micie symbolu i historii. Bielsko-Biała: Wydawnictwo Naukowe ATH, 2008.

[4] GORCZYCA, Wojciech: Utopizmy Lwa Tołstoja (1852–1867). Bielsko-Biała: Wydawnictwo Naukowe ATH, 2015.

[5] GORCZYCA, Wojciech: Beatryczne w postmodernistycznej konceptualizacji Wasyla Aksionowa. Współczesny Świat Słowiański I. Red. K. Feruga i A. Ostrowska-Knapik. Praga: Wydawnictwo Verbum, s. 131–146.

[6] GORCZYCA, Wojciech: Literatura rosyjska. Aspekty kulturowe. Bielsko-Biała: Wydawnictwo Naukowe ATH, 2016.

[7] GORCZYCA, Wojciech: Zinaida Gippius w dyskursie kulturowym. Bielsko-Biała: Wydawnictwo Naukowe ATH, 2021.

[8] HERRIN, Judith: Bizancjum. Niezwykłe dzieje średniowiecznego imperium. Poznań: REBIS, 2013.

[9] KRAUSHAR, Aleksander: Frank i frankiści polscy 1726–1816. Monografia historyczna osnuta na źródłach archiwalnych i rękopiśmienniczych. Tom drugi, Kraków: Skład Główny u Gebethnera i Spółki, 1895, online: https://polona.pl/item-view/b8907837-e275-4d24-9bbd-0b6f61f2aa4a?page=6.

[10] ŁOSSKI, Mikołaj: Historia filozofii rosyjskiej. Tłum. H. Paprocki. Kęty: Antyk, 2000.

[11] NOWAK, Marek: Mistyka – sztuka – kicz. Metoda rozpoznawania autentyczności. In: Red. J. Michalik. Kultura i metoda. Warszawa: ENETEIA – Wydawnictwo Psychologii i Kultury, 2011.

[12] PIPES, Richard: Rosja carów. Tłum. Wł. Jeżewski. Warszawa: Wydawnictwo Magnum, 2012.

[13] POLAK, Ryszard: Cywilizacje a moralność w myśli Feliksa Konecznego. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Lubelskiego, 2001.

[14] POŹNIAK, Telesfor: Dostojewski w kręgu symbolistów rosyjskich. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1969.

[15] REISS, Tom: Orientalista. Warszawa: Wydawnictwo: W.A.B. / GW Foksal, 2016.

[16] RZEPIŃSKA, Maria: Historia koloru w dziejach malarstwa europejskiego. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1986.

[17] SCHOLEM, Gershom: Mistycyzm żydowski. Tłum. I. Kania. Warszawa: Czytelnik, 1997.

[18] STABRYłA, Stanisław (Red.): Człowiek. Mit. Literatura. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. 1992.

[19] SOBIESKA, Anna: Twórczość Leśmiana w kręgu filozoficznej myśli symbolizmu rosyjskiego. Kraków: Universitas, 2005.

[20] SOŁOWIOW, Sergiusz: Życie i ewolucja twórcza Włodzimierza Sołowiowa. Tłum. E. Siemaszkiewicz. Poznań: W drodze, 1986.

[21] SOŁOWIOW, Włodzimierz: Sobranie soczinenij. T. I, II. Bruxelles: Izdatelstvo Żizń s Bogom, 1970.

[22] TATARKIEWICZ, Władysław: Historia filozofii. T. I. Filozofia starożytna i średniowieczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWM, 2002.

[23] ŻUKOW, V. N.: Tretij Zavet Mereżkowskogo, online: http://merezhkovski.ru/proizved/jesus39.php.

[24] AKSIONOW, Wasyl: Nowy słodki styl. Tłum. I. Kołodziej. Warszawa: Wydawnictwo Amber, 2000.

[25] BŁOK, Aleksander: Stichi o Prekrasnoj Dame, online: https://ilibrary.ru/text/2080/index.html.

[26] IWANOW, Wiaczesław: Sobranie soczinenij. T. III. Red. D. V. Ivanova, I. O. Deszardt. Bruxelles 1974.

[27] ŁOMONOSOW, Michaił: Oda na den' wosszestwija na Wserossijskij prestoł Impepatrisy Elizawety Petrowny rustih.ru/…/

[28] PUSZKIN, Aleksander: K*** (Я пoмню ...), online: https://ilibrary.ru/text/558/p.1/index.html

[29] Пpopoк, online: https://www.culture.ru/poems/4409/prorok.

[30] SOŁOWIOW, Włodzimierz: Tri svidanija, online: https://www.culture.ru/poems/21964/tri-svidaniya.

[31] TOKARCZUK, Olga: Księgi Jakubowe. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2019.