Title: En gjendiktet aura? : Noen bemerkninger til Wisława Szymborskas lyrikk i Norge
Variant title:
- An re-created Aura? : a few remarks on Wisława Szymborska's lyric in Norway
Source document: Brünner Beiträge zur Germanistik und Nordistik. 2016, vol. 30, iss. 1, pp. 91-103
Extent
91-103
-
ISSN1803-7380 (print)2336-4408 (online)
Persistent identifier (DOI): https://doi.org/10.5817/BBGN2016-1-8
Stable URL (handle): https://hdl.handle.net/11222.digilib/135976
Type: Article
Language
License: Not specified license
Notice: These citations are automatically created and might not follow citation rules properly.
Abstract(s)
The purpose of this article is to make a comparative analysis of Wisława Szymborska's poem "Utopia" with its Norwegian translation from 1996. Since the original piece in Polish has a very specific construction, which is based on the use of idioms and puns, it is difficult to transfer it to virtually any language. The key to the critical commentary of Ole Michael Selberg's translation is the notion of ,"aura", borrowed from Walter Benjamin. As a tool for aesthetic analysis it corresponds well with changes that occur in his version of "Utopia". At the same time, this article gives an insight into what kind of place does Wisława Szymborska's work find in the Norwegian literary consciousness.
References
[1] AARNES, Asbjørn (1977): Litterært leksikon begreper og betegnelser. Teori – Kritikk – Historie. (Kunnskapsforlaget) Oslo.
[2] BALBUS, Stanisław (1996): 'Słowo wstępne'. In: BALBUS, Stanisław & WOJDA Dorota (Eds.): Radość czytania Szymborskiej. Znak. Kraków, s. 7–19.
[3] BARAN, Katarzyna (2012): Polskie frazeologizmy w słoweńskich przekładach wierszy Wisławy Szymborskiej. In: Przekłady Literatur Słowiańskich. Bariery Kulturowe W Przekładzie Artystycznym 3(1), s. 200–215.
[4] BARCK, Karlheinz, FONTIUS, Martin, SCHLENSTEDT, Dieter, STEINWACHS, Burkhart, & WOLFZETTEL, Friedrich (2000): Ästhetische Grundbegriffe. Historisches Wörterbuch in sieben Bänden. Band 1. (J. B. Metzler Verlag) Stuttgart/Weimar.
[5] BĄK, Paweł (2002): Korekta języka jako wyzwanie i technika w przekładzie. In: Rocznik Przekładoznawczy 3/4, s. 33–49.
[6] BENJAMIN, Walter (1975): Kunstverket i reproduksjonsalderen: essays om kultur, litteratur, politikk. (Gyldendal) Oslo.
[7] BENJAMIN, Walter (1972): Über Haschisch. Novellistisches, Berichte, Materialien. (Suhrkamp Verlag) Frankfurt am Main.
[8] BENJAMIN, Walter (1991): Gesammelte Schriften I. (Suhrkamp Verlag) Frankfurt am Main.
[9] BINKOT, Anna, & Szczęsna, Joanna (2012): Co wiersz, to problem. O tłumaczach i tłumaczeniach. In: Miesięcznik Znak 5(684), s. 100–105.
[10] BOBKOVÁ, Milada (2013): Übersetzungmöglichkeiten und Rolle der Kreativität beim Übersetzen der Phraseologismen im Künstlerischen Text. In: Brünner Beiträge Zur Germanistik Und Nordistik 1–2(1932), s. 33–44.
[11] BODEGÅRD, Anders (2014): Wolę umarłych bo z nimi nie ma żadnego problemu. In: Wiadomości ZAiKSu 7, s. 28.
[12] BRAJERSKA-MAZUR, Agata (2012): "Filutka z filigranu". O przekładzie językowego naśladownictwa z ekfrastycznych wierszy Wisławy Szymborskiej. In: Pamiętnik Literacki 1, s. 187–219.
[13] BRODSKIJ, Iosif (1997): Hvordan lese en bok : essays. (Aventura) Oslo.
[14] DURZAK, Manfred (2016): Walter Benjamin und die Literaturwissenschaft. In: Monatshefte 58(3), s. 217–231.
[15] EGGEN, Arnljot, & NAG, Martin (1967): Den Sjuande engelen. Eit utval frå polsk etterkrigslyrikk. (Samlaget) Oslo.
[16] ERICHSEN, Gerta Moter (2011): Ord og uttrykk på fire språk. (Cappelen Akademisk Forlag) Oslo.
[17] FULD, Werner (1979): Zur Gedichte eines Begriffes bei Benjamin. In: Akzente 26, s. 352–370.
[18] HAGERUP, Henning (2005): Som feiere til støvet gå. In: Vagant 3, 6–20.
[19] JOKIEL, Małgorzata (2007): Transformation der Weltbilder in den polnischen Übersetzungen der Romane von Franz Kafka. (Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego) Opole.
[20] KITTANG, Atle & AARSETH, Asbjørn (1998): Lyriske strukturer : Innføring i diktanalyse. 4. utgave. (Universitetsforlaget) Oslo, s. 11–14.
[21] LINDNER, B. (2006): Das Kunstwerk im Zetalter seiner technischen Reproduzierbarkeit. In: Benjamin - Handbuch. Leben, Werk, Wirkung. (J.B. Metzle) Stuttgart/Weimar, s. 229–251.
[22] LIPSZYC, Adam (2012): Sprawiedliwość na końcu języka. Czytanie Waltera Benjamina. (Universitas) Kraków.
[23] LOMHEIM, Sylfest (1989): Omsetjingsteori. (Universitetsforlaget) Trøgstad.
[24] MRÓWCZYŃSKA, Emilia (2014): Wiersz Wisławy Szymborskiej "Nic dwa razy" w tłumaczeniach na język szwedzki. (Stockholms universitet) Stockholm.
[25] NAG, Martin (1997): Alltid et fragment : dikt, dagbok-notater, gjendiktninger. (Solum) Oslo.
[26] NAG, Martin (1994): Menneskeåndens revoltering! (Solum) Oslo.
[27] REINTON, Ragnhild Evang (2009): Georges Perec og erindringens ({…}). In: Norsk Litteraturvitenskapelig Tidsskrift 12(2), s. 121–143.
[28] RINDAL, Magnus, FORMO, Tone, & EGEBERG, Erik (1998): Brobyggere. Oversettelser til norsk fra middelalderen til i dag. (Aschehoug) Oslo.
[29] RØED, Ragnar (1970): Polen i norsk litteratur : bibliografi. (Universitetsforlaget) Oslo.
[30] SCHULTZE, Brigitte (2005): Kontexte in der literarischen Übersetzung. In: H. Kittel & A. P. Frank (Eds.), Übersetzung. Ein internationales Handbuch zur Übersetzungsforschung. 1. Teilbd. (De Gruyter) Berlin, New York, pp. 860–896.
[31] SELBERG, Ole Michael (1991): Polsk litteratur i norsk oversettelse 1826–1989. En bibliografi. (Universitetsforlaget) Oslo.
[32] SZYMBORSKA, Wisława (1996): Utsikt med et sandkorn. (Solum) Oslo.
[33] STRØM, Cathrine, & VIKØY, Aasne (Eds.) (2009): Mellomrom II: omsetjaren Olav H. Hauge. (TransFe:r Forlag) Bergen.
[34] VIKØY, Aasne, STRØM, Cathrine, & ROKSETH, Benjamin (Eds.) (2007): Mellomrom - tolv tekster om oversettelse. (TransFe:r Forlag) Oslo.
[35] WILKUS, Aleksandra (2015): Poeta vs poeta-tłumacz. O niemieckim i norweskim przekładzie wiersza Czesława Miłosza "Campo di Fiori.". In: Rocznik Karla Dedeciusa VIII, 99–110, s. 101–102.
[36] WIŚNIOWSKA, Marta (2014): Przekładając nieprzekładalne - modyfikacje frazeologizmów w wierszu "Utopia" Wisławy Szymborskiej w przekładzie Karla Dedeciusa. In: K. Kuczyński (Ed.), Rocznik Karla Dedeciusa. (Archiwum Karla Dedeciusa) Łódź, s. 111–120.
[2] BALBUS, Stanisław (1996): 'Słowo wstępne'. In: BALBUS, Stanisław & WOJDA Dorota (Eds.): Radość czytania Szymborskiej. Znak. Kraków, s. 7–19.
[3] BARAN, Katarzyna (2012): Polskie frazeologizmy w słoweńskich przekładach wierszy Wisławy Szymborskiej. In: Przekłady Literatur Słowiańskich. Bariery Kulturowe W Przekładzie Artystycznym 3(1), s. 200–215.
[4] BARCK, Karlheinz, FONTIUS, Martin, SCHLENSTEDT, Dieter, STEINWACHS, Burkhart, & WOLFZETTEL, Friedrich (2000): Ästhetische Grundbegriffe. Historisches Wörterbuch in sieben Bänden. Band 1. (J. B. Metzler Verlag) Stuttgart/Weimar.
[5] BĄK, Paweł (2002): Korekta języka jako wyzwanie i technika w przekładzie. In: Rocznik Przekładoznawczy 3/4, s. 33–49.
[6] BENJAMIN, Walter (1975): Kunstverket i reproduksjonsalderen: essays om kultur, litteratur, politikk. (Gyldendal) Oslo.
[7] BENJAMIN, Walter (1972): Über Haschisch. Novellistisches, Berichte, Materialien. (Suhrkamp Verlag) Frankfurt am Main.
[8] BENJAMIN, Walter (1991): Gesammelte Schriften I. (Suhrkamp Verlag) Frankfurt am Main.
[9] BINKOT, Anna, & Szczęsna, Joanna (2012): Co wiersz, to problem. O tłumaczach i tłumaczeniach. In: Miesięcznik Znak 5(684), s. 100–105.
[10] BOBKOVÁ, Milada (2013): Übersetzungmöglichkeiten und Rolle der Kreativität beim Übersetzen der Phraseologismen im Künstlerischen Text. In: Brünner Beiträge Zur Germanistik Und Nordistik 1–2(1932), s. 33–44.
[11] BODEGÅRD, Anders (2014): Wolę umarłych bo z nimi nie ma żadnego problemu. In: Wiadomości ZAiKSu 7, s. 28.
[12] BRAJERSKA-MAZUR, Agata (2012): "Filutka z filigranu". O przekładzie językowego naśladownictwa z ekfrastycznych wierszy Wisławy Szymborskiej. In: Pamiętnik Literacki 1, s. 187–219.
[13] BRODSKIJ, Iosif (1997): Hvordan lese en bok : essays. (Aventura) Oslo.
[14] DURZAK, Manfred (2016): Walter Benjamin und die Literaturwissenschaft. In: Monatshefte 58(3), s. 217–231.
[15] EGGEN, Arnljot, & NAG, Martin (1967): Den Sjuande engelen. Eit utval frå polsk etterkrigslyrikk. (Samlaget) Oslo.
[16] ERICHSEN, Gerta Moter (2011): Ord og uttrykk på fire språk. (Cappelen Akademisk Forlag) Oslo.
[17] FULD, Werner (1979): Zur Gedichte eines Begriffes bei Benjamin. In: Akzente 26, s. 352–370.
[18] HAGERUP, Henning (2005): Som feiere til støvet gå. In: Vagant 3, 6–20.
[19] JOKIEL, Małgorzata (2007): Transformation der Weltbilder in den polnischen Übersetzungen der Romane von Franz Kafka. (Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego) Opole.
[20] KITTANG, Atle & AARSETH, Asbjørn (1998): Lyriske strukturer : Innføring i diktanalyse. 4. utgave. (Universitetsforlaget) Oslo, s. 11–14.
[21] LINDNER, B. (2006): Das Kunstwerk im Zetalter seiner technischen Reproduzierbarkeit. In: Benjamin - Handbuch. Leben, Werk, Wirkung. (J.B. Metzle) Stuttgart/Weimar, s. 229–251.
[22] LIPSZYC, Adam (2012): Sprawiedliwość na końcu języka. Czytanie Waltera Benjamina. (Universitas) Kraków.
[23] LOMHEIM, Sylfest (1989): Omsetjingsteori. (Universitetsforlaget) Trøgstad.
[24] MRÓWCZYŃSKA, Emilia (2014): Wiersz Wisławy Szymborskiej "Nic dwa razy" w tłumaczeniach na język szwedzki. (Stockholms universitet) Stockholm.
[25] NAG, Martin (1997): Alltid et fragment : dikt, dagbok-notater, gjendiktninger. (Solum) Oslo.
[26] NAG, Martin (1994): Menneskeåndens revoltering! (Solum) Oslo.
[27] REINTON, Ragnhild Evang (2009): Georges Perec og erindringens ({…}). In: Norsk Litteraturvitenskapelig Tidsskrift 12(2), s. 121–143.
[28] RINDAL, Magnus, FORMO, Tone, & EGEBERG, Erik (1998): Brobyggere. Oversettelser til norsk fra middelalderen til i dag. (Aschehoug) Oslo.
[29] RØED, Ragnar (1970): Polen i norsk litteratur : bibliografi. (Universitetsforlaget) Oslo.
[30] SCHULTZE, Brigitte (2005): Kontexte in der literarischen Übersetzung. In: H. Kittel & A. P. Frank (Eds.), Übersetzung. Ein internationales Handbuch zur Übersetzungsforschung. 1. Teilbd. (De Gruyter) Berlin, New York, pp. 860–896.
[31] SELBERG, Ole Michael (1991): Polsk litteratur i norsk oversettelse 1826–1989. En bibliografi. (Universitetsforlaget) Oslo.
[32] SZYMBORSKA, Wisława (1996): Utsikt med et sandkorn. (Solum) Oslo.
[33] STRØM, Cathrine, & VIKØY, Aasne (Eds.) (2009): Mellomrom II: omsetjaren Olav H. Hauge. (TransFe:r Forlag) Bergen.
[34] VIKØY, Aasne, STRØM, Cathrine, & ROKSETH, Benjamin (Eds.) (2007): Mellomrom - tolv tekster om oversettelse. (TransFe:r Forlag) Oslo.
[35] WILKUS, Aleksandra (2015): Poeta vs poeta-tłumacz. O niemieckim i norweskim przekładzie wiersza Czesława Miłosza "Campo di Fiori.". In: Rocznik Karla Dedeciusa VIII, 99–110, s. 101–102.
[36] WIŚNIOWSKA, Marta (2014): Przekładając nieprzekładalne - modyfikacje frazeologizmów w wierszu "Utopia" Wisławy Szymborskiej w przekładzie Karla Dedeciusa. In: K. Kuczyński (Ed.), Rocznik Karla Dedeciusa. (Archiwum Karla Dedeciusa) Łódź, s. 111–120.