Title: Otoczony obfitością nicości : antropologia rzeczy w zbiorze esejów Andrzeja Stasiuka Wschód (2014)
Variant title:
- Surrounded by the abundance of nothingness : anthropology of things in Andrzej Stasiuk's essay collection East (2014)
Source document: Slavica litteraria. 2017, vol. 20, iss. 2, pp. 85-94
Extent
85-94
-
ISSN1212-1509 (print)2336-4491 (online)
Persistent identifier (DOI): https://doi.org/10.5817/SL2017-2-9
Stable URL (handle): https://hdl.handle.net/11222.digilib/137364
Type: Article
Language
License: Not specified license
Notice: These citations are automatically created and might not follow citation rules properly.
Abstract(s)
Celem tekstu jest analiza zbioru esejów polskiego pisarza Andrzeja Stasiuka Wschód (2014) w kontekście szeroko pojętej antropologii rzeczy. Stasiuk w swoich esejach poświęca uwagę najważniejszym problemom współczesności – zwraca uwagę na zmiany relacji między człowiekiem a przedmiotem, w negatywny sposób ocenia dominujący obecnie konsumpcyjny styl życia, za pośrednictwem oryginalnego podejścia do świata przedmiotów analizuje stosunek współczesnego człowieka do przeszłości. Pokazuje przedmioty, które mogą być "milczącymi świadkami" tragicznych, traumatycznych zdarzeń, np. holocaustu. Polski eseista bacznie obserwuje również zmiany zachodzące w kulturze Europy Środkowej po roku 1989. Ważne miejsce zajmują w jego esejach także kwestie autentyczności i prawdziwości ludzkiego życia, a właśnie stosunek człowieka do przedmiotów odzwierciedla pewne zmiany, które da się na tej płaszczyźnie zauważyć. Na podstawie analizy poszczególnych esejów autorka spróbuje również scharakteryzować antropologię rzeczy w pojęciu Andrzeja Stasiuka.
The aim of the paper is to analyze the collection of travel essays East (2014) written by Polish writer Andrzej Stasiuk in the context of the broadly conceived anthropology of things. Stasiuk in his essayistic texts, touches upon the most fundamental problems of the present times - he perceives the transformation of human relationship to things, negatively evaluates the growing consumer style of life, and he also analyzes the human relationship to the past through the peculiar anthropology of things. He depicts objects that can be "silent witnesses" to tragic, traumatic events such as the Holocaust. Last but not least, the Polish essayist also follows the transformations of Central European society after 1989. Important questions concerning the authenticity and truth of human life are also touched upon in the paper. The human attitude to things reveals certain changes in society that can today be traced. Based on the analysis of individual texts, the author of the study will also try to characterize Stasiuk's anthropology of things.
References
[1] BERNACKI, Marek: Andrzeja Stasiuka przestrzenne doświadczenia Nicości: zapiski z wyprawy mongolskiej. Postscriptum Polonistyczne 31, 2014, nr 1, s. 81–92.
[2] COBEL-TOKARSKA, Marta: Bieda Europy Środkowej w narracjach Andrzeja Stasiuka. Kultura i społeczeństwo, 2012, nr 1, s. 51–80.
[3] DOMAŃSKA, Ewa: Humanistyka nie-antropocentryczna a studia nad rzeczami. Kultura Współczesna, 2008, nr 3, s. 9–21.
[4] DOMAŃSKA, Ewa: Problem rzeczy we współczesnej archeologii. In: KOWALEWSKI, Jacek – PIASEK, Wojciech – ŚLIWA, Marta (eds.): Rzeczy i ludzie. Humanistyka wobec materialności. Olsztyn: Instytut Filozofii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, 2008, s. 27–60.
[5] HEIDEGGER, Martin: Rzecz. Odczyty i rozprawy, Kraków: Aletheia, 2002, s. 145–164.
[6] KOLA, Adam F.: Europa w dyskursie polskim, czeskim i chorwackim. Rekonfiguracje krytyczne. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2011.
[7] KOŁODZIEJCZYK, Dorota: "The Slavic on the road" — Eastern European negative nativism in Andrzej Stasiuk's travelogues. Kultura-Historia-Globalizacja, 2010, nr 7, s. 97–108.
[8] KRAJEWSKI, Marek: Przedmiot, który uczłowiecza… Kultura Współczesna, 2008, nr 3, s. 43–54.
[9] LECH, Jacek: Patrząc na mapę, spoglądam w nicość. Wokół melancholii i nudy w wybranych tekstach prozatorskich Andrzeja Stasiuka. Tematy i konteksty, 2015, nr 5, s. 46–59.
[10] MIKOŁAJCZYK-WOJCIECHOWSKA, Natalia: Symfonia rzeczy. Funkcje opisów przedmiotów w prozie Stefana Chwina. Acta Universitatis Wratislaviensis. Prace Literackie XLVII, 2007, s. 209–229.
[11] OLSEN, Bjørnar: W obronie rzeczy. Archeologia i ontologia przedmiotów. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN, 2013.
[12] PIOTROWIAK-JUNKIERT, Kinga: Rzeczy ż… O wojennych i powojennych lekturach przedmiotów. Ginczanka, Ficowski, Mezei, Borbély. In: DZIEWOŃSKA-KISS, Dorota – JANIEC-NYITRAI, Agnieszka – RÁDULY, Zsuzsanna (eds.): Polono-Hungarica 2016, Budapest: Lengyel Filológiai Tanszék, 2016, s. 245–256.
[13] POSPÍŠIL, Ivo: Prostorovost/ spaciálnost/ areálovost literatury. World Literature Studies 19, 2010, nr 2, s. 61–73.
[14] RAKOWSKI, Tomasz: Antropologia rzeczy: wprowadzenie. Kultura Współczesna, 2008, nr 3, s. 5–8.
[15] RAKOWSKI, Tomasz: Przemiany, przesunięcia, przedmioty przejściowe. Antropologia rzeczy. Kultura Współczesna, 2008, nr 3, s. 55–7.
[16] SCHALLCROSS, Bożena: Rzeczy i Zagłada. Kraków: Universitas, 2010.
[17] STASIUK, Andrzej: Wschód. Wołowiec: Czarne, 2014.
[18] SZYDŁOWSKA, Joanna: Retoryka rzeczy a proces zadomowienia w przestrzeniach pojałtańskiego Okcydentu. Anthropos, 2011, nr 16–17, s. 127–141.
[19] ZELENKA, Miloš: Koncepce střední Evropy v slovansko-maďarských souvislostech. Slavica litteraria 14, 2011, nr 1, s. 87–94.
[2] COBEL-TOKARSKA, Marta: Bieda Europy Środkowej w narracjach Andrzeja Stasiuka. Kultura i społeczeństwo, 2012, nr 1, s. 51–80.
[3] DOMAŃSKA, Ewa: Humanistyka nie-antropocentryczna a studia nad rzeczami. Kultura Współczesna, 2008, nr 3, s. 9–21.
[4] DOMAŃSKA, Ewa: Problem rzeczy we współczesnej archeologii. In: KOWALEWSKI, Jacek – PIASEK, Wojciech – ŚLIWA, Marta (eds.): Rzeczy i ludzie. Humanistyka wobec materialności. Olsztyn: Instytut Filozofii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, 2008, s. 27–60.
[5] HEIDEGGER, Martin: Rzecz. Odczyty i rozprawy, Kraków: Aletheia, 2002, s. 145–164.
[6] KOLA, Adam F.: Europa w dyskursie polskim, czeskim i chorwackim. Rekonfiguracje krytyczne. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2011.
[7] KOŁODZIEJCZYK, Dorota: "The Slavic on the road" — Eastern European negative nativism in Andrzej Stasiuk's travelogues. Kultura-Historia-Globalizacja, 2010, nr 7, s. 97–108.
[8] KRAJEWSKI, Marek: Przedmiot, który uczłowiecza… Kultura Współczesna, 2008, nr 3, s. 43–54.
[9] LECH, Jacek: Patrząc na mapę, spoglądam w nicość. Wokół melancholii i nudy w wybranych tekstach prozatorskich Andrzeja Stasiuka. Tematy i konteksty, 2015, nr 5, s. 46–59.
[10] MIKOŁAJCZYK-WOJCIECHOWSKA, Natalia: Symfonia rzeczy. Funkcje opisów przedmiotów w prozie Stefana Chwina. Acta Universitatis Wratislaviensis. Prace Literackie XLVII, 2007, s. 209–229.
[11] OLSEN, Bjørnar: W obronie rzeczy. Archeologia i ontologia przedmiotów. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN, 2013.
[12] PIOTROWIAK-JUNKIERT, Kinga: Rzeczy ż… O wojennych i powojennych lekturach przedmiotów. Ginczanka, Ficowski, Mezei, Borbély. In: DZIEWOŃSKA-KISS, Dorota – JANIEC-NYITRAI, Agnieszka – RÁDULY, Zsuzsanna (eds.): Polono-Hungarica 2016, Budapest: Lengyel Filológiai Tanszék, 2016, s. 245–256.
[13] POSPÍŠIL, Ivo: Prostorovost/ spaciálnost/ areálovost literatury. World Literature Studies 19, 2010, nr 2, s. 61–73.
[14] RAKOWSKI, Tomasz: Antropologia rzeczy: wprowadzenie. Kultura Współczesna, 2008, nr 3, s. 5–8.
[15] RAKOWSKI, Tomasz: Przemiany, przesunięcia, przedmioty przejściowe. Antropologia rzeczy. Kultura Współczesna, 2008, nr 3, s. 55–7.
[16] SCHALLCROSS, Bożena: Rzeczy i Zagłada. Kraków: Universitas, 2010.
[17] STASIUK, Andrzej: Wschód. Wołowiec: Czarne, 2014.
[18] SZYDŁOWSKA, Joanna: Retoryka rzeczy a proces zadomowienia w przestrzeniach pojałtańskiego Okcydentu. Anthropos, 2011, nr 16–17, s. 127–141.
[19] ZELENKA, Miloš: Koncepce střední Evropy v slovansko-maďarských souvislostech. Slavica litteraria 14, 2011, nr 1, s. 87–94.