Title: Lexical eclecticism of Latin texts on the territory of Ukraine of the XV-XVII centuries
Source document: Graeco-Latina Brunensia. 2019, vol. 24, iss. 2, pp. 177-191
Extent
177-191
-
ISSN1803-7402 (print)2336-4424 (online)
Persistent identifier (DOI): https://doi.org/10.5817/GLB2019-2-12
Stable URL (handle): https://hdl.handle.net/11222.digilib/141761
Type: Article
Language
License: CC BY-SA 4.0 International
Notice: These citations are automatically created and might not follow citation rules properly.
Abstract(s)
The article explores changes in the lexical system of the Latin language that have resulted from the close long-term interaction of several linguistic cultures. Latin was a spoken language which was under the influence and at the same time itself influenced other national European languages. As a result, the Latin language of one time period in different geographical areas had certain peculiarities. Particularly interesting is the example of Ukrainian version of Latin because it was used in Ukraine simultaneously with a language of another group with its own grammatical system and lexical composition. Despite the fact that Latin in Ukraine of the XV–XVII centuries inherited grammatical and lexical systems of classical Latin, the level of which among the authors was rather high, the Latin language underwent certain changes due to the influence of Ukrainian and Polish.
References
[1] Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczy Pospolitej Polskiej z Archiwum t. zw. Bernardyńskiego we Lwowie. (1886–1889, 1891, 1906). (T. XI–XV, XIX). Lwów.
[2] Axer, J. (1991). Polski teatr jezuicki jako teatr polityczny. In J. Axer, Filolog w teatrze (pp. 99–109). Warszawa: PAN.
[3] Axer, J. (1995). "Latinitas" w historii i pamięci historycznej Europy Środkowo-Wschodniej. Paradoksy ciągłości i nieciągłości. In J. Axer (Ed.), Zeszyty Naukowe, 1–2: Między Slavia Latina i Slavia Orthodoxa (pp. 81–89). Warszawa: OBTA.
[4] Barącz Sadok, W. (1852). Pamiątki miasta Żołkwi. Lwów: Piller.
[5] Barącz Sadok, W. (1858). Pamiątki miasta Stanisławowa. Lwów: Ossolineum.
[6] Benner, M. (1977). On the interpretation of learned Neo-Latin: an explorative study based on some texts from Sweden 1611–1716. Göteborg: Acta Universitatis Gothoburgensis.
[7] Bezborod'ko, N. I. (1972). Latyn' XVII veka kak yazykovaya problema. Voprosy istorii i metodiki prepodavaniya inostrannyh yazykov, 3, 3–6.
[8] Bezborod'ko, N. I. (1972). Opredelitel'nye predlozheniya s ottenkami v latinskom yazyke 17-go veka (na materiale "Metafizicheskogo traktata" I. Gizelya). Voprosy istorii i metodiki prepodavaniya inostrannyh yazykov, 3, 80–89.
[9] Bezborod'ko, N. I. (1972). Yazyk latinskih traktatov ukrainskih filosofov XVII veka. Dnepropetrovsk.
[10] Bezborod'ko, N. I. (1978). Uchenaya latyn' na Ukraine. Voprosy yazykoznaniya, 6, 85–92.
[11] Czołowski, A. (1892). Dawne zamki i twierdze na Rusi halickiej (Teka konserwatorska; pp. 65–132). Lwów: Nakł. Koła C. K. Konserwatorów.
[12] De bello Ostrogiano ad Piantcos cum Nisoviis libri quattuor, a Simone Pecalidis Artium Baccalaureo conscripti (1600). Cracoviae: In officina Andreae Petricovii.
[13] Dorovskih, L. V. (1987). Ob upotreblenii predlogov pozdnej latyni (na materiale hroniki vengerskogo Anonima). Yazyk i stil' pamyatnikov antichnoj kul'tury, 46–55.
[14] Dorovskih, L. V. (1997). Infinitiv v srednevekovoj latyni: (na materiale hroniki vengerskogo Anonima). Voprosy indoevropejskogo slovoobrazovaniya i klassicheskoj filologii: Sbornik statej pamyati G. M. Shatrova, 124–132.
[15] Dorovskih, L. V. (1997). Ob obrazovanii narechij v srednevekovoj latyni: (na materiale hroniki vengerskogo Anonima). Voprosy indoevropejskogo slovoobrazovaniya i klassicheskoj filologii: Sbornik statej pamyati G. M. Shatrova, 114–124.
[16] Drboglav, D. A. (1993). Uchebnoe posobie po srednevekovoj latyni. Moskva: MGU.
[17] Dzieduszycki, M. N. (1872). Kościół katedralny lwowski obrz. łacińskiego pod wezw. Wniebowzięcia Najśw. Panny. Lwów: Nakł. Hołyńskiego.
[18] Evans, M. (1995). Basic grammar for medieval and renaissance studies. London: Warburg Inst., Univ. of London.
[19] Hammarström, M. (1925). Glossarium till Finlands och Sveriges Latinska Medeltidsurkunder jämte språklig inledning. Helsingfors: Finska Litteratur Sällskapets Try.
[20] Hrytsenko, S. P. (2011). Leksychni latynizmy v ukrainskomovnykh tekstakh kin. XVI–XVII st. Kyiv: VPTs "Kyivskyi universytet".
[21] Hrytsenko, S. P. (2017). Dynamika leksykonu ukrainskoi movy XVI–XVII st. Kyiv: KMM.
[22] Korzh, N. G. (1955). Mesto i osobennosti latinskogo yazyka v tvorchestve G. S. Skovorody. Avtoref. dis. … kand. filol. nauk, Har'kov.
[23] Korzh, N. G. (1960). O nekotoryh leksicheskih osobennostyah latinskogo yazyka G. S. Skovorody. Trudy filologicheskogo fakul'teta Har'kovskogo gosuniversiteta im. M. Gor'kogo, 8, 11–24.
[24] Langosch, K. (1983). Lateinisches Mittelalter: Einleitung in Sprache und Literatur (4th ed.). Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft.
[25] Lehmann, P. (1911). Einleitung in die lateinische Philologie des Mittelalters. München: C. H. Beck.
[26] Luc'ka-Litvyak, F. I. (1960). Iz istorii latinskoj social'no-politicheskoj leksiki. Trudy filologicheskogo fakul'teta HGU im. M.Gor'kogo, 8, 201–211.
[27] Mantello, F. A. C., & Rigg, A. G. (1996). Medieval Latin: An Introduction and Bibliographical Guide. Washington DC: Catholic University of America Press.
[28] Marouzeau, J. (1922–1953). L'ordre des mots dans la phrase latine. Paris: Les Belles Lettres.
[29] Marouzeau, J. (1943). La prononciation du latin (histoire, théorie, pratique). Paris: Les Belles Lettres.
[30] Nechutová, J. (2002). Středověká latina. Praha: Koniasch Latin Press.
[31] Norberg, D. (1959). Remarques sur l'histoire de la prononciation du latin. Acta Conventus Romani, 107–114.
[32] Norberg, D. (1980). Manuel pratique du latin médiéval. Paris: Picard.
[33] Plezia, M. (1969). Structura słownictwa łaciny średniowiecznej na podstawie II tomów Słownika Łaciny Średniowiecznej. Sprawozdania z posiedzeń komisji naukowych PAN, 59–61.
[34] Roelli, Ph. (2009). Einführung ins Studium der Lateinischen Sprache und Literatur des Mittelalters: Bibliographien und kurze Einführungen. Zürich: Universität Zürich.
[35] Słownik Łaciny Średniowiecznej w Polsce (1953–). [Ed. Polska Akademia Nauk]. Wrocław: ZNiO.
[36] Stotz, P. (1996–2004). Handbuch zur lateinischen Sprache des Mittelalters (5 vols.). München: C. H. Beck.
[37] Strecker, K. (1939). Einführung in das Mittellatein. Berlin: Weidmann.
[38] Vidmanová, A. (1969). K výslovnosti a grafice středověké latiny w Čechách. Listy filologické, 92, 294–300.
[39] Weyssenhoff-Brożkowa, K. (1998). Studia nad łaciną średniowieczną w Polsce. (Zesz. 10–12). Warszawa: OBTA.
[40] Yakovenko, N. (1997). Narys istorii Ukrainy z naidavnishykh chasiv do kintsia XVIII st. Kyiv: Heneza.
[41] Yakovenko, N. M. (1978). Peredumovy poshyrennia i kharakter latynskoho pysma na Pravoberezhnii Ukraini: druha polovyna XVI – persha polovyna XVII st. Arkhivy Ukrainy, 6, 8–19.
[42] Yakovenko, N. M. (1995). Sotsialna terminolohiia latynskoho dokumenta ukrainskoho pokhodzhennia XIV–XVI st. Inozemna filolohiia: Mizhvidomchyi naukovyi zbirnyk, 80, 85–89.
[43] Yakovenko, N. M. (1997). Latynske shkilnytstvo i "shkilnyi humanizm" v Ukraini kintsia XVI – seredyny XVII st. Kyivska starovyna: naukovyi istoryko-filolohichnyi zhurnal, 12, 11–27.
[44] Yakovenko, N. N. (1983). Paleografiya latinskogo dokumental'nogo pis'ma na Pravoberezhnoj Ukraine. Avtoref. … kand. istor. nauk, Kiev.
[2] Axer, J. (1991). Polski teatr jezuicki jako teatr polityczny. In J. Axer, Filolog w teatrze (pp. 99–109). Warszawa: PAN.
[3] Axer, J. (1995). "Latinitas" w historii i pamięci historycznej Europy Środkowo-Wschodniej. Paradoksy ciągłości i nieciągłości. In J. Axer (Ed.), Zeszyty Naukowe, 1–2: Między Slavia Latina i Slavia Orthodoxa (pp. 81–89). Warszawa: OBTA.
[4] Barącz Sadok, W. (1852). Pamiątki miasta Żołkwi. Lwów: Piller.
[5] Barącz Sadok, W. (1858). Pamiątki miasta Stanisławowa. Lwów: Ossolineum.
[6] Benner, M. (1977). On the interpretation of learned Neo-Latin: an explorative study based on some texts from Sweden 1611–1716. Göteborg: Acta Universitatis Gothoburgensis.
[7] Bezborod'ko, N. I. (1972). Latyn' XVII veka kak yazykovaya problema. Voprosy istorii i metodiki prepodavaniya inostrannyh yazykov, 3, 3–6.
[8] Bezborod'ko, N. I. (1972). Opredelitel'nye predlozheniya s ottenkami v latinskom yazyke 17-go veka (na materiale "Metafizicheskogo traktata" I. Gizelya). Voprosy istorii i metodiki prepodavaniya inostrannyh yazykov, 3, 80–89.
[9] Bezborod'ko, N. I. (1972). Yazyk latinskih traktatov ukrainskih filosofov XVII veka. Dnepropetrovsk.
[10] Bezborod'ko, N. I. (1978). Uchenaya latyn' na Ukraine. Voprosy yazykoznaniya, 6, 85–92.
[11] Czołowski, A. (1892). Dawne zamki i twierdze na Rusi halickiej (Teka konserwatorska; pp. 65–132). Lwów: Nakł. Koła C. K. Konserwatorów.
[12] De bello Ostrogiano ad Piantcos cum Nisoviis libri quattuor, a Simone Pecalidis Artium Baccalaureo conscripti (1600). Cracoviae: In officina Andreae Petricovii.
[13] Dorovskih, L. V. (1987). Ob upotreblenii predlogov pozdnej latyni (na materiale hroniki vengerskogo Anonima). Yazyk i stil' pamyatnikov antichnoj kul'tury, 46–55.
[14] Dorovskih, L. V. (1997). Infinitiv v srednevekovoj latyni: (na materiale hroniki vengerskogo Anonima). Voprosy indoevropejskogo slovoobrazovaniya i klassicheskoj filologii: Sbornik statej pamyati G. M. Shatrova, 124–132.
[15] Dorovskih, L. V. (1997). Ob obrazovanii narechij v srednevekovoj latyni: (na materiale hroniki vengerskogo Anonima). Voprosy indoevropejskogo slovoobrazovaniya i klassicheskoj filologii: Sbornik statej pamyati G. M. Shatrova, 114–124.
[16] Drboglav, D. A. (1993). Uchebnoe posobie po srednevekovoj latyni. Moskva: MGU.
[17] Dzieduszycki, M. N. (1872). Kościół katedralny lwowski obrz. łacińskiego pod wezw. Wniebowzięcia Najśw. Panny. Lwów: Nakł. Hołyńskiego.
[18] Evans, M. (1995). Basic grammar for medieval and renaissance studies. London: Warburg Inst., Univ. of London.
[19] Hammarström, M. (1925). Glossarium till Finlands och Sveriges Latinska Medeltidsurkunder jämte språklig inledning. Helsingfors: Finska Litteratur Sällskapets Try.
[20] Hrytsenko, S. P. (2011). Leksychni latynizmy v ukrainskomovnykh tekstakh kin. XVI–XVII st. Kyiv: VPTs "Kyivskyi universytet".
[21] Hrytsenko, S. P. (2017). Dynamika leksykonu ukrainskoi movy XVI–XVII st. Kyiv: KMM.
[22] Korzh, N. G. (1955). Mesto i osobennosti latinskogo yazyka v tvorchestve G. S. Skovorody. Avtoref. dis. … kand. filol. nauk, Har'kov.
[23] Korzh, N. G. (1960). O nekotoryh leksicheskih osobennostyah latinskogo yazyka G. S. Skovorody. Trudy filologicheskogo fakul'teta Har'kovskogo gosuniversiteta im. M. Gor'kogo, 8, 11–24.
[24] Langosch, K. (1983). Lateinisches Mittelalter: Einleitung in Sprache und Literatur (4th ed.). Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft.
[25] Lehmann, P. (1911). Einleitung in die lateinische Philologie des Mittelalters. München: C. H. Beck.
[26] Luc'ka-Litvyak, F. I. (1960). Iz istorii latinskoj social'no-politicheskoj leksiki. Trudy filologicheskogo fakul'teta HGU im. M.Gor'kogo, 8, 201–211.
[27] Mantello, F. A. C., & Rigg, A. G. (1996). Medieval Latin: An Introduction and Bibliographical Guide. Washington DC: Catholic University of America Press.
[28] Marouzeau, J. (1922–1953). L'ordre des mots dans la phrase latine. Paris: Les Belles Lettres.
[29] Marouzeau, J. (1943). La prononciation du latin (histoire, théorie, pratique). Paris: Les Belles Lettres.
[30] Nechutová, J. (2002). Středověká latina. Praha: Koniasch Latin Press.
[31] Norberg, D. (1959). Remarques sur l'histoire de la prononciation du latin. Acta Conventus Romani, 107–114.
[32] Norberg, D. (1980). Manuel pratique du latin médiéval. Paris: Picard.
[33] Plezia, M. (1969). Structura słownictwa łaciny średniowiecznej na podstawie II tomów Słownika Łaciny Średniowiecznej. Sprawozdania z posiedzeń komisji naukowych PAN, 59–61.
[34] Roelli, Ph. (2009). Einführung ins Studium der Lateinischen Sprache und Literatur des Mittelalters: Bibliographien und kurze Einführungen. Zürich: Universität Zürich.
[35] Słownik Łaciny Średniowiecznej w Polsce (1953–). [Ed. Polska Akademia Nauk]. Wrocław: ZNiO.
[36] Stotz, P. (1996–2004). Handbuch zur lateinischen Sprache des Mittelalters (5 vols.). München: C. H. Beck.
[37] Strecker, K. (1939). Einführung in das Mittellatein. Berlin: Weidmann.
[38] Vidmanová, A. (1969). K výslovnosti a grafice středověké latiny w Čechách. Listy filologické, 92, 294–300.
[39] Weyssenhoff-Brożkowa, K. (1998). Studia nad łaciną średniowieczną w Polsce. (Zesz. 10–12). Warszawa: OBTA.
[40] Yakovenko, N. (1997). Narys istorii Ukrainy z naidavnishykh chasiv do kintsia XVIII st. Kyiv: Heneza.
[41] Yakovenko, N. M. (1978). Peredumovy poshyrennia i kharakter latynskoho pysma na Pravoberezhnii Ukraini: druha polovyna XVI – persha polovyna XVII st. Arkhivy Ukrainy, 6, 8–19.
[42] Yakovenko, N. M. (1995). Sotsialna terminolohiia latynskoho dokumenta ukrainskoho pokhodzhennia XIV–XVI st. Inozemna filolohiia: Mizhvidomchyi naukovyi zbirnyk, 80, 85–89.
[43] Yakovenko, N. M. (1997). Latynske shkilnytstvo i "shkilnyi humanizm" v Ukraini kintsia XVI – seredyny XVII st. Kyivska starovyna: naukovyi istoryko-filolohichnyi zhurnal, 12, 11–27.
[44] Yakovenko, N. N. (1983). Paleografiya latinskogo dokumental'nogo pis'ma na Pravoberezhnoj Ukraine. Avtoref. … kand. istor. nauk, Kiev.