Životní a ekonomické strategie obyvatel horských regionů v Makedonii

Авторката пишува за животните и економските стратегии на луѓето, коишто живеат во планинскиот регион Порече во Македонија во втората половина на 20 век и почетокот на 21 век. Стратегиите ги истражува анализирајќи го економското поведение на индивидуалци/домаќинства или истражувајќи ги социокултурните аспекти на човечкото поведение. Важно ме сто во моментов зазема системот на вредности, којшто дава импулс за конкретни стратегии. Битни се, се разбира, и низа други фактори, например актуалната ситуација на работниот пазар, поседување земја, капитал или надворешните мерки на официјалната политика. Стратегиите исто така се разликуваат по конкретните природни услови и по оддалеченоста од стопанските центри. Примерот на село Битово ја покажува сегашната ситуација (2011, 2012) и ситуацијата од втората половина на 20 век. Местните мажи во најмногу случаи беа вработени во шумското стопанство, во сообраќајот или одгледуваа овци. Мажите обезбедуваа финансиски приходи, додека жените обезбедуваа храна за цела година. По Втората светска војна во селото живееле 360 жители. Тоа значи дека најчестата стратегија на селаните во втората половина од 20 век и почетокот на 21 век била емиграгијата. Мотивацијата била пред се економска. Се разликуваат две земјоделски и две индустриски струји на иселување од село Битово. Земјоделските струји биле непосредно по војната. Целта им беше да добијат земја во Војводина (градовите Качарево, Јабука) по време на аграрната реформа, и во Пелагонија, Прилепско поле, со цел да одгледуваат тутун. Индустриските струји се од подоцна. Од 70-те години луѓето поинтензивно се иселуваа во градовите (урбанизација) и мажите одеа на работа во Германија (печалбари – гастарбајтери).

The author deals with the life and economic strategies of people inhabiting mountain regions of the Republic of Macedonia, during the second half of the 20th century and the beginning of the 21st century. The strategies can be studied either by means of analyses of economic behavior of an individual/a household or by research of socio-cultural aspects of human behaviour and motivation. The research of value systems became popular. The value system seems to be an impulse to the particular strategies. In addition to that potential strategies of individuals and households are defined by many other factors, e. g. current situation on the labour market, land ownership, capital or external intervention of the state policy. The strategies differ in particular regions depending on the local environment or a distance from the center. A case study from the village of Bitovo shows the present situation (2011, 2012) and goes back to the second half of the 20th century. Bitovo is situated in the region of Poreche in Western Macedonia and lies at 1200 m. a. s. l. In 2011 it had 43 inhabitants. The current occupation of local men was mostly woodcutter, wood transport and sheep breeding. The men procured a financial income of a household. Women were used to work as self-sufficient farmers and they procured a non-monetary income. After the World War II the village Bitovo had 360 inhabitants. It stands for the most common strategy of the villagers during the second half of the 20th and the beginning of the 21st century was emigration. The motivation for emigration was principally economic. We distinguish two agricultural streams of migration and two industrial ones. First there were the agricultural streams with motivation to get a land to Vojvodina (the towns of Kačarevo, Jabuka) and to the Pelagonia lowland (around Prilep, Macedonia). During the 70’s the villagers started to settle to cities (urbanization) to be employed in industry and to go to work to Germany (as gastarbeiters).